گروه معادن
>سنگ آهن
- این روزها در محافل خبری و هرجا که پای معدنکاران به میان میآید بحث اخذ عوارض از صادرات سنگآهن است. این در حالی است که تجربیات کشورهای دیگر نشان میدهد اخذ عوارض صادرات از سنگآهن تاثیرات بسیار سوئی بر این صنعت و اقتصاد کشور خواهد داشت.
به گزارش ماین نیوز، یکی از کشورهايی که تجربه این زیان را داشته هند است. دولت این کشور تصمیم گرفت عوارض ۲۵ درصدی را روی صادرات سنگآهن وضع و اجرا کند. پس از اینکه تعرفه به ۲۵ درصد رسید، صادرات سنگآهن این کشور با کاهش ۹۰ درصدی مواجه شد و صادرات حدود ۱۱۷ میلیون تني اين كشور پس از وضع عوارض به ۱۰ میلیون تن کاهش پیدا کرد.
این در حالی بود که هند نسبت به ایران از زمینههای مناسبی برای صادرات این ماده معدنی برخوردار است. اما با افزایش تعرفه صادرات سنگآهن این کشور کاهشي ۹۰ درصدی را تجربه کرد.
موقعیت جغرافیایی هند به گونهای است که مسافت کمی تا چین (بزرگترین بازار سنگآهن فعلی جهان) دارد و امکان استفاده از مزایایی چون حملونقل دریایی ارزان هم براي آن مهيا است، اما با وجود چنين مزیتهایي بازهم تعرفه ۲۵ درصدی کمر صادرات این کشور را شکست. دولت هند با توجه به ظرفیتهای صنعتی خود تصور استفاده صددرصدي تولیدات سنگآهن خود را در داخل داشت، اما این گونه نشد و این تصمیم ضرر چندین میلیاردی را برای این اقتصاد بزرگ به همراه داشت.
این تجربه نشان میدهد که عوارض صادرات سنگآهن بیش از آنکه مزیت به دنبال داشته باشد، با ضررهای هنگفتی مواجه خواهد شد. یعنی طبق برنامهریزی که دولت انجام داده اگر طی سه سال آینده عوارض صادرات سنگآهن ۲۵ درصد شود، عاقبتی چون هند در انتظار ما است.
با وضع اين عوارض، صادرات ۲۰ میلیون تنی سنگآهن کشور به ۲ میلیون تن کاهش پیدا خواهد کرد. از طرف دیگر فرصتهای شغلی زیادی نيزاز بین ميرود.
اگر فرض کنیم که به ازای هر ۱۰۰۰تن صادرات سنگآهن یک شغل ایجاد میشود، با کاهش ۱۸ میلیون تن صادرات این ماده معدنی ۱۸ هزار موقعیت شغلی از بین میرود و ۱۸ هزار نفر بر تعداد بیکاران کشور اضافه میشود.
طبق اظهار نظر معاون فناوری ریاستجمهوري، دولت برای ایجاد هر شغل صنعتی حدود ۱۶۰ میلیون تومان هزینه میکند. یعنی بعد از کاهش ظرفیت اشتغال و بیکاری ۱۸ هزار نفر در صنعت معادن کشور، دولت باید معادل ۲۸۸۰ میلیارد تومان صرف ایجاد زمینه اشتغال در سایر صنایع کند. این تنها جبران بیکاری ناشي از اين تصميم است که به واسطه وضع عوارض صادرات سنگآهن و کاهش ظرفیتهای اشتغالزایی در این صنعت به وجود خواهد آمد.
دولت سالانه هزینههای دیگری را هم صرف تناسب اشتغال با رشد جمعیت میکند. از منظر دیگر اگر ارزآوری صادرات سنگآهن را در نظر داشته باشیم متوجه میشویم که با کاهش صادرات درآمدهای ارزی هم به میزان قابل توجهی کاهش پیدا میکنند.
اگر فرض کنیم که به ازای هر تن صادرات سنگآهن ۹۰ دلار ارز به کشور وارد میشود، با کاهش ۱۸ میلیون تنی صادرات سنگآهن حدود یک میلیارد و ۶۲۰ میلیون دلار از درآمدهای ارزی کشور کاسته میشود. این در حالی است که دولت قصد دارد ظرف مدت سه سال اين عوارض را به ۲۵ درصد برساند.
از سوي ديگر این سیاست، در سال نخست که عوارض تنها ۱۰ درصد است، تاثیر مستقیمی روی تولید این صنعت خواهد گذاشت و حدود ۲۰ درصد از تولید این بخش کم میشود. با اين اوصاف از يك سو باید منتظر افت ۴ میلیون تنی تولید سنگآهن و از سوي ديگر منتظر افزایش بیکاری در صنوف و مشاغل مرتبط با این صنعت باشیم.
به این ترتیب دولت نيز باید برای جذب بیکاران ناشي از وضع عوارض در این صنعت، حدود ۷۲۰ میلیارد تومان هزینه صرف اشتغالزایی در صنایع دیگر کند، مضاف بر اينكه با وضع عوارضي ۱۰ درصدي در سال نخست حدود ۳۶۰ میلیون دلار نیز ظرف این مدت از درآمدهای ارزی کشور کاسته خواهد شد.
رضا خیام *
*کارشناس معدن
تاریخ انتشار : چهارشنبه ۱۸ دی ۱۳۹۲ ساعت ۲۲:۱۲
کد مطلب: 2106