از مس تا طلا؛ از زغال‌سنگ تا منیزیت و نیکل در خراسان جنوبی
یک استان مسی دیگر در راه است
گروه اكتشاف و زمين شناسي
- سال‌ها ست تحقیقات و اطلاعات اکتشافی پایه نشان داده، خراسان جنوبی مستعد کانی‌سازی مس است و با ادامه فعالیت‌های اکتشافی در آینده می‌توان استان خراسان جنوبی را به‌عنوان یکی از مناطق مس‌خیز کشور شناخت.
به گزارش ماین نیوز، از سال ۱۳۸۵ اکتشاف معدنی بر پایه مس در این استان جدی‌تر شد و در سال‌های اخیر، به ویژه در سال ۱۳۹۴، یک ذخیره ۸۱۰هزار تنی کانسار مس با عیار ۰.۷۵درصد در منطقه «سربیشه» و در منطقه «ماهرآباد» ۱.۵میلیون تنی مس با عیار حدود ۰.۵درصد کشف شد. در مجموع میزان ذخایر کشف شده از این کانی رقمی حدود ۲میلیون تن کانسار مس ذخیره قطعی است.
البته پیش‌تر از آن بر اساس مطالعات پراکنده از سوی سازمان‌های ذی‌ربط از جمله سازمان زمین‌شناسی روی زون‌های مختلف در استان خراسان جنوبی مورد بررسی قرار گرفت و معدن مس قلعه‌زری، به عنوان گنجینه‌ای ناشناخته در دل کویر لوت و در فاصله ۱۸۰کیلومتری جنوب بیرجند و حاشیه شمالی کویر لوت آثار مس و کوره‌های ذوب از صدها سال پیش را در خود جای داده است.
کانسار مس رگه‌ای قلعه زری از ذخایر قابل توجه مس در ایران است که به علت عیار بالای مس از اهمیت خاصی برخوردار است و اهالی روستای قلعه‌زری که اغلب از روستاهای اطراف کانسار به این منطقه کوچ کرده‌اند از کارکنان معدن هستند.
به نظر می‌رسد به زودی نام این استان در کنار دو استان مسی دیگر کشور یعنی کرمان و آذربایجان شرقی خواهیم دید.
۱۰ میلیون تن ذخیره شناخته شده
کشور ایران از این حیث، در جایگاه هشتم جهانی با ذخایر ثبت شده ۲۰میلیون تن و سهم ۳درصدی قرار دارد. جایگاهی که با توجه به عظمت تجارت جهانی مس می‌تواند نقشی اساسی و تعیین‌کننده برای کشور ایران به ارمغان بیاورد.
داوود شهرکی رئیس سازمان صنعت، معدن هشتم تجارت استان خراسان جنوبی درباره اکتشافات و شناسایی ذخایر جدید مس در این استان گفت: در استان خراسان جنوبی تا کنون ۱۰میلیون تن ذخایر شناخته شده مس وجود دارد و ۵ معدن مس شناسایی شده که به مرحله اخذ پروانه بهره‌برداری رسیده است.
وی افزود: پیش‌بینی می‌شود ذخیره زمین‌شناسی در این مناطق بیش از چندین برابر میزان مس کشف شده باشد. هم‌اکنون با توجه به تکمیل اطلاعات به‌دست آمده از مطالعات ژئوفیزیک، ژئوشیمی و زمین‌شناسی انتظار می‌رود بخش عمده‌ای از استان خراسان جنوبی قابلیت تشکیل کانسار مس و عناصر همراه همچون طلا و مولیبدن را داشته باشد که پس از انجام مطالعات تکمیلی میزان آن مشخص خواهد شد.
وی در ادامه تصریح کرد: در این استان ۵۰منطقه اکتشافی نیز با محوریت مس در دست اقدام است. محدوده‌ای در حوزه شهرستان خوسف و نهبندان دارای مس و عناصر همراه از جمله طلا در اختیار شرکت تهیه و تولید مواد معدنی است که در حال اکتشاف قرار دارد و امیدواریم به ذخایر خوبی در این مناطق دست پیدا کنیم. همچنین ذخایر طلای خوبی در این منطقه پیدا شده است.
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان جنوبی اظهار کرد: بهره‌برداری از این ذخایر در دست اقدام است چنان‌که ۲معدن در حال بهره‌برداری و دارای پروانه و ۲ معدن نیز در حال تجهیز یا آماده واگذاری است.
شهرکی در ادامه تاکید کرد: بخشی از خاک‌های استخراج شده در استان در حال فرآوری است و تبدیل به کنسانتره شده و سپس به شهرهای دیگر می‌رود. یک واحد فرآوری در محل معدن قلعه زری در خوسف و یکی در نهبندان قرار دارد که کنسانتره مس را تولید کرده و سپس به استان‌های دیگر فرستاده می‌شود.
وی در پاسخ به این سوال که رگه مس‌دار خراسان جنوبی تا سیستان و بلوچستان و افغانستان پیش می‌رود، گفت: این مناطق دارای ذخایر مس هستند اما به این معنا نیست که رگه‌ای از یک منطقه تا منطقه دیگر کشیده شده باشد. از نظر زمین‌شناسی الزاما همه ذخایر به صورت رگه‌ای نیست بلکه به ساختار زمین‌شناسی منطقه بستگی دارد.
شهرکی در ادامه درباره نوع ذخایر مس خراسان جنوبی از کدام نوع است؟ نیز اظهار کرد: این ذخایر عمدتا پورفیری، رگه‌ای، اکسیدی و سولفیدی است که کانی‌های اکسیدی با روش فرآوری لیچینگ، پرعیارسازی می‌شوند و دیگر انواع کانی‌های مس با روش فلوتاسیون.
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت درباره عناصر همراه مس در این منطقه بیشتر توضیح داد و افزود: هر کدام از این معادن باهم متفاوتند. تمام ذخایر مس الزاما دارای طلا و نقره نیست اگرچه می‌تواند به همراه داشته باشد. به طور مثال بخشی از معدن قلعه زری به عنوان ماده ثانویه، طلا با عیار کمتر از یک پی‌پی‌ام دارد که در کنار پرعیارسازی مس دارای ارزش خواهد شد. البته یکی دو معدن این استان، طلا دارد که عیار آن کمتر از یک پی‌پی‌ام است.
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان جنوبی درباره برنامه‌های دولت برای شناسایی ذخایر باارزش معدنی این استان در دست گفت: دولت توسط ایمیدرو و سازمان زمین‌شناسی، برنامه اکتشاف ژئوفیزیک هوایی را در این استان به وسعت ۸۰هزار کیلومتر مربع انجام داده که بیشترین وسعت را در بین استان‌های کشور دار است و متعاقب آن مطالعات زمینی و میدانی را توسط کارشناسان این دو سازمان در دست اقدام دارد.
در ادامه بخشی از مناطق مستعد از سوی دولت و بخشی که در اولویت نباشد از طریق فراخوان به بخش خصوصی واگذار می‌شود.
شهرکی با بیان اینکه استقبال بخش خصوصی هم خوب است اظهار کرد: سال قبل ثبت محدوده‌های معدنی در این استان، رشد قابل توجهی داشته و در دو، سه سال اخیر در زمینه صدور پروانه بهره‌برداری، گواهی کشف و حتی پروانه اکتشاف جزو استان‌های اول تا سوم بودیم.
وی با بیان اینکه خراسان جنوبی می‌تواند بعد از استان کرمان این استان به قطب دوم مس تبدیل شود، افزود: استان خراسان جنوبی درحال‌حاضر نیز جزو ۵استان برتر معدنی کشور به شمار می‌رود؛ ۷۰ درصد زغال‌سنگ کشور در این استان تولید می‌شود و بیشترین ذخایر منیزیت کشور در این استان قرار دارد، بخشی از این مواد که ذخایر قابل توجهی دارد و در استان سیستان و بلوچستان نیز واقع شده، خاک‌های صنعتی مانند بنتونیت است.
وی ادامه داد: همچنین در حوزه طلا ۲۰تن طلای شناسایی شده در استان وجود دارد و در سایر مواد معدنی مانند سنگ آهن ذخایر خوبی در دست اکتشاف است و حتی در نیکل که در ایران کمتر یافت می‌شود، ذخیره خوبی در استان شناسایی شده است.
شهرکی در ادامه با بیان اینکه با انجام مطالعات سیستماتیک و میدانی در این استان، توسعه معادن و صنایع معدنی در استان هدف ما است عنوان کرد: بخشی از این هدف نیز به ثمر رسیده که در برخی بخش‌ها مانند فرآوری مس سنگ‌های تزئینی، خاک‌های صنعتی و واحدهای چدن و فولاد شکل گرفته و این امر نشان می‌دهد گرایش به سمت این بخش هدایت شده است و زمینه توسعه استان در آینده بخش معدن و صنایع معدنی فراهم‌تر خواهد بود.
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان جنوبی به بیان برخی صنایع معدنی این استان اشاره کرد و گفت: در استان خراسان جنوبی حدود ۵ معدن طلا داریم که یکی از آنها معدن هیرد است که نسبت به معادن دیگر دارای ذخیره بیشتری است چند معدن دیگر مانند معدن خونیک، طلای محدوده کودکان و چند محدوده دیگر نیز در دست اکتشاف است.
در زغال‌سنگ نیز ۳ میلیارد تن ذخیره اعم از کک‌شو و حرارتی شناسایی شده است و یک کارخانه تولید کک نیز با سرمایه‌گذاری افزون بر ۳۰۰میلیارد تومان به بهره‌برداری رسیده است. واحدهای تولید زغال و زغالشویی به خوبی در حال شکل گرفتن هستند و ظرفیتهای فرآوری زغال ما مازاد بر استخراج است به همین دلیل طرح‌های توسعه زغال را با کمک ایمیدرو و شرکت تهیه و تولید مواد معدنی آغاز کردیم که در قالب طرح‌های توسعه معادن مناطق پروده و.... به خوبی دنبال می‌شود تا استخراج سالانه زغال‌سنگ را به ۵میلیون تن در سال برسانیم.
کشف کمربند مس و طلا در خراسان جنوبی
عضو هیات مدیره شرکت تهیه و تولید مواد معدنی، از کمربند مس و طلا با ذخیره ۲۰تن طلا و ۱۰۰میلیون تن مس در خراسان جنوبی خبر داد و گفت: ۱۰محدوده امیدبخش شامل ذخایری از طلا، مس، نیکل، آهن، قلع و تنگستن کشف شده که باعث ورود دولت به فاز اکتشافات تفضیلی شده است.
بهروز برنا افزود: خراسان جنوبی دارای برخی از مواد معدنی از جمله منیزیت، گل سفید، نیکل، بازالت، سنگ نما بوده که در استان‌های دیگر وجود ندارد. ذخایر خوبی از مس در خراسان جنوبی و سیستان و بلوچستان کشف شده است که در آینده جزو استان‌های مسی کشور خواهند شد. این دو استان از استان‌هایی هستند که اگر صنایع معدنی در راستای کشفیات سازمان زمین‌شناسی پیش برود در آینده شاهد شکوفایی اقتصادی آنها خواهیم بود.
برنا در ادامه با بیان اینکه کمربند مس از کشور ما عبور می‌کند و حداقل ۸۵ ذخیره مس پورفیری به ثبت رسیده است اظهار کرد: در این راستا شرکت ملی مس و شرکت تهیه و تولید مواد معدنی اکتشافات بسیار خوبی را انجام داده و ذخایر خوبی از مس و مولیبدن را کشف کرده‌اند.
به غیر از ذخایر مس پورفیری، اسکارن، مسیو سولفاید، رسوبی و رگه‌ای وجود دارد که بسیاری از این ذخایر قابل بهره‌برداری و فرآوری هستند. وی ادامه داد: ایران در مس دارای رتبه تک رقمی است و با مجموع این ذخایر اتفاقات خوبی برای ایران در این ماده معدنی افتاده و آینده بهتری نیز در انتظار است.
برنا با بیان اینکه ذخیره معدنی مس ایران از ۲۲ میلیون تن مس خالص به ۳۴.۵ میلیون تن مس خالص افزایش یافته است، گفت: با افزایش ذخیره معدنی کشور هم‌اکنون ۴.۱۵ درصد کل ذخایر جهان در اختیار ایران است.
تاریخ انتشار : جمعه ۲ اسفند ۱۳۹۸ ساعت ۰۳:۳۳
کد مطلب: 49434
