به گزارش خبرنگار ماين نيوز، نكته اول اينكه در سالهاي گذشته نمايندگان رسانه‌ها عمدتا از معادن سنگ آهن و بعضا معادن مس كشور بازديد كرده بودند و كمتر فرصتي براي بازديد از يكي از معادن طلاي كشور فراهم شده بود. اين باعث شده تا همواره اين سوال در ذهن خبرنگاران وجود داشته باشد كه معادن طلا چگونه هستند و چه تفاوتي با ساير معادن دارند. البته اين موضوع يك توجيه قابل قبول دارد و آن اينكه ايران در زمينه سنگ آهن و مس حرف‌هاي زيادي براي گفتن دارد و معادن بزرگي نيز در اين حوزه فعالند اما در حوزه طلا ايران جزو قدرت‌هاي جهاني محسوب نمي‌شود.
اما نام زرشوران آنقدر بزرگ و آنقدر مطرح بود كه باعث شد سرانجام نمايندگان رسانه‌ها به همت ايميدرو بازديد از این معدن را نيز تجربه كنند. اگرچه نمايندگان رسانه‌ها به دليل كمي وقت موفق نشدند، از معدن طلاي زرشوران كه تنها 5 كيلومتر با كارخانه فاصله دارد بازديد كنند اما از دو بخش مهم كارخانه طلاي زرشوران يعني محل دپوي سنگ طلا و سايت توليد شمش بازديد كردند. در همين حال گفته شد كه معدن طلاي روباز زرشوران آنقدر بزرگ نيست كه شايد برخي از خبرنگاران تصور كنند. با توجه به توليد برنامه‌ريزي شده 5 تن در سال نيز همين انتظار مي‌رود كه معدن خيلي نبايد بزرگ باشد.
با توجه به سابقه قبلي خبرنگاران از بازديدهاي انجام شده از معادن سنگ آهن چادرملو و گل گهر و همچنين مس سرچشمه شايد برخي از آنها انتظار داشتند با منظره مشابهي در معدن طلاي زرشوران مواجه شوند كه البته اين انتظار چندان درست نبود، چرا كه اصولا حجم فعاليتها در معادن طلا در همه جاي دنيا با حجم فعاليت در معادني مانند سنگ آهن و مس بسيار متفاوت است.
نكته جالب ديگر درباره معدن و كارخانه طلاي زرشوران آب و هواي محل قرارگيري معدن و احداث كارخانه بود كه دستكم در فصل پاييز و زمان بازديد خبرنگاران بسيار خوب و مطبوع بود. اين در حالي بود كه برخي انتظار داشتند با توجه به قرارگيري در فصل پاييز و در استاني مانند آذربايجان غربي قاعدتا بايد هوا سرد و باراني يا برفي باشد اما هوا كاملا بهاري و مطبوع بود. هرچند به گفته يكي از كارگران كارخانه با شروع فصل زمستان آب و هواي اين منطقه سرد و برفي هم خواهد شد.
جداي از گفت‌وشنودهاي رسمي و سخنراني مسئولان در حاشيه مراسم از يكي از كارگران كه در بخش برق كار مي‌كرد پرسيدم كه چقدر حقوق مي‌گيري كه او حقوق خود را ماهي حدودا دو ميليون تومان اعلام كرد كه چنين حقوقي براي كسي كه در اين منطقه زندگي مي‌كند ايده‌آل محسوب مي‌شود. البته به گفته او ميزان حقوق پرداختي به افراد بسته به نوع تخصص و مهارت آنها دارد و بر همين اساس حقوق كاركنان زرشوران با يكديگر متفاوت است.
در پرس‌وجوهاي ديگر خود درباره چند و چون فعاليت كارخانه طلاي زرشوران و سرنوشت شمش‌هاي توليدي اين كارخانه به نكته جالبي برخوردم كه بيان آن خالي از لطف نيست. از يكي از كارگران پرسيدم سرنوشت شمش‌هاي توليدي كارخانه طلاي زرشوران چه مي‌شود كه او در پاسخ گفت: شمش‌هاي توليدي كارخانه پس از توليد با وانت به تهران فرستاده مي‌شوند. به گفته او هر وانت ظرفيت حمل 500 كيلو بار را دارد. از او پرسيدم جابه‌جايي اين حجم طلا با وانت خطرناك نيست و آيا براي وانت‌ها اسكورت هم فرستاده مي‌شود كه او سرش را تنها تكان داد؛ به طوري كه من دقيقا متوجه منظور او نشدم و تنها فهميدم كه ديگر دوست ندارد به ما اطلاعات بدهد!
چند نكته ديگر هم درباره معدن و كارخانه طلاي زرشوران وجود دارد كه شايد رسانه‌ها كمتر به آن پرداخته‌اند. يكي اينكه اين معدن و كارخانه هم‌اكنون طرح هستند اما در صورت تبديل اين معدن به شركت مي‌توان اميدوار بود كه درآمد حدودا 300 ميليارد توماني آن در سال در همين منطقه و استان باقي مانده و صرف آباداني و توسعه منطقه شود.
نكته ديگر اينكه منطقه اطراف معدن و كارخانه بسيار ديدني و جذاب بوده؛ به طوري كه افرادي كه با اتوبوس از اين منطقه عبور مي‌كنند تا مدت‌ها محو مناظر اطراف خود مي‌شوند. صدالبته قرارگيري مجموعه سازمان میراث فرهنگی و گردشگری تخت سلیمان در نزديكي معدن و كارخانه نيز بر جذابيت‌هاي توريستي اين منطقه افزوده است.
بد نيست بدانيم در فاصله نسبتا نزديكي از معدن طلاي زرشوران، معدن طلاي آق دره وجود دارد كه با نام آن در رسانه‌ها كم و بيش آشنا هستيد. اما اين دو معدن يك تفاوت با هم دارند و آن اينكه در معدن آق دره خمير طلا توليد مي‌شود و سپس به اصفهان براي جواهرسازي ارسال مي‌شود اما طلاي توليدي معدن زرشوران به شمش تبديل شده و سپس به تهران براي عرضه در بورس كالا ارسال مي‌شود. به همين دليل بايد تكاب و اطراف آن را جزو قطب‌هاي طلاي كشور بدانيم.
نكته جالب پاياني درباره معدن و كارخانه طلاي زرشوران اينكه ما آخر نفهميديم اسم درست اين معدن و كارخانه زرشوران است يا زره‌شوران! دقيقا در ورودي جاده منتهي به كارخانه روي تابلويي نوشته شده دهياري زره‌شوران اما در تمامي تابلوهاي كارخانه نوشته شده است زرشوران. اين دوگانگي علامت سوال بزرگي را در ذهن من ايجاد كرد. در اين باره از يكي از مديران معدن سوال كردم و او گفت كه زره‌شوران بيشتر از سوي مردم محلي و بومي استفاده مي‌شود و واژه درست زرشوران است كه در كارخانه هم از آن استفاده شده است.
گزارش از محمدجواد به‌آبادي
فلزات گرانبها
